Meme Kanseri’nin Ne Kadar Farkındayız?

Ülkemizde ve dünyada kadınlarda en sık görülen ve aynı zamanda en sık ölüme neden olan meme kanseri, meme dokusunda yer alan hücrelerin kontrolsüz çoğalması ile ortaya çıkıyor. Dünya Sağlık Örgütü’nün 2021 yaptığı bir araştırmaya göre meme kanseri, artık tüm yeni tanı konulan kanserlerin %11.7’si olarak ilk sıraya yükselmiş durumda. Akciğer kanserinin bunun ardından %11.4 ile ikinci sıklıkta, kalın bağırsak kanseri %10 ile üçüncü, prostat kanseri %7,3 ile dördüncü ve mide kanseri %5,6 ile beşinci sıklıkta görülüyor.

Erken evrelerde tespit edilen meme kanserinin tedavileri daha başarılı oluyor. Bunun yanı sıra yaşam kalitesi de önemli ölçüde artıyor. Pek çok hastalıkta olduğu gibi meme kanserinde de erken teşhis oldukça kritik. henüz klinik bulgular ortaya çıkmadan önce yapılan teşhis ve erken başlanan tedaviyle birlikte kadınlarda meme kanserine bağlı ölüm hızını düşürmek mümkün.

Meme kanserinin belirtilerinden önce, risk faktörlerini de bilmek gerekiyor. Meme kanserinde yaşam şekliyle ilişkili, değiştirilebilir  ve değiştirilemeyecek risk faktörleri şöyle:

- Hareketsiz bir yaşam
- Fazla kilolu ya da şişman (obez) olmak
- Sigara içmek
- Hiç doğum yapmamış olmak
- Hiç bebek emzirmemiş olmak
- Otuz beş yaşından sonra anne olmak
- Alkol kullanmak
- Kadın olmak (Kadınlarda erkeklerden 100 kat daha fazla meme kanseri görülüyor)
- Yaşlanmak (Yaş arttıkça meme kanseri riski artmaktadır)
- Birinci derece akrabalarda (anne, kız kardeş, kız çocuk) meme kanseri görülmesi
- Kişinin bir memesinde kanser olması
- Yoğun meme dokusuna sahip olmak
- Memede iyi huylu oluşumların olması
- Erken adet görmeye başlamak (12 yaşından önce)
- Geç menapoza girmek (55 yaşından sonra)
- Göğüs kafesi bölgesine radyoterapi almış olmak

Eğer yukarıdaki risk faktörleri içinde bir yaşamınız varsa, rutinlerinizi değiştirmenizi kesinlikle öneriyoruz. Sağlığınıza hassasiyetle yaklaşmanız ve kontrollerinizi artırmanız gerekiyor. Özellikle aile hikayesi, genetik yapı ve alışkanlıklar dikkatle yaklaşılması ve takip edilmesi gereken konular. Peki meme kanserinin en önemli belirtileri nelerdir? Şimdi maddeler halinde belirtileri görebiliriz:

- Bir memenin tamamının veya bir kısmının şişmesi (belirgin bir yumru hissedilmese bile)
- Memede ya da meme ucunda ağrı
- Meme derisinde kaşıntı ve yanmayla belirgin yangısal durum (ekzema, mayasıl)
- Meme ucunda çekilmeler
- Memede portakal kabuğu görünümü
- Meme derisinde tahriş
- Tek taraflı meme ucunda akıntı (özellikle kanlı akıntı)
- Memenin bir kısmında veya tümünde şişlik, memede şekil değişikliği
- Meme ya da meme ucu derisinde kızarıklık, kabuklaşma, kalınlaşma
- Koltuk altında yumru (kitle)

Kendi Kendine Meme Muayenesi (KKMM) Nedir?

KKMM kadının evinde tek başına rahatlıkla her an uygulayabileceği bir muayene yöntemidir. KKMM’ni etkili bir şekilde yapabilmek için bu konuda eğitim almak ve öğrenilenleri her ay düzenli olarak yapmak gerekmektedir. KKMM eğitimi almak için Sağlık Bakanlığı Kanser Dairesi Başkanlığı'na başvurulması yeterlidir.

Kadınlar 20 yaşından sonra her ay kendi kendine meme muayenesi yapmalıdır. Bu muayene sırasında ayna karşısına geçilerek her iki memenin görüntüsünün simetrik olup olmadığına bakılır. Meme başı ve derisinde çökme veya çekilme, deride kızarıklık ve ödem varlığı incelenir. Bu muayene ile özellikle deriye ve meme başına yakın tümörler kadının kendisi tarafından erken evrede fark edilebilir.

Kendini düzenli olarak muayene eden bir kadın, yeni gelişen bir kitleyi, meme derisi veya meme başındaki çekintiyi veya renk değişikliğini, asimetrik görünümü ayırt edebilir. Kanser şüphesi uyandıran kitleler diğer meme dokusundan daha sert yapıda (ceviz sertliğinde), sınırları net ayırt edilemeyen, hareketi kısıtlı ve genellikle ağrısızdırlar. Memesinde bir kitle veya her zamankinden farklı bir görünüm fark eden kadın, hemen doktoruna başvurmalıdır. KKMM’ye ilave olarak Klinik Meme Muayenesi yapılması ve mamografi çekilmesi de son derece önemlidir.

Dünya Sağlık Örgütü tarafından 2004 yılından bu yana meme kanserinde erken teşhisinin önemi ve meme kanseri farkındalığının vurgulanması amacıyla 1 - 31 Ekim Ayı Meme Kanseri Bilinçlendirme ve Farkındalık Ayı olarak belirlenmiştir. Bu doğrultuda, yukarıdaki belirtilerden herhangi biri görüldüğünde, en kısa zamanda bir genel cerrahi uzmanına muayene olunmasını öneriyoruz. Ayrıca bu yazıyı yakınlarınızla paylaşarak, sizleri Meme Kanseri Bilinçlendirme ve Farkındalık Ayı’nda sorumluluk paylaşımına davet ediyoruz.